Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Barış Burcu geçtiğimiz gün gerçekleştiği açıklamasında, Kıbrıs Türk tarafının Cenevre’deki Kıbrıs Konferansı’nda BM’ye sunmuş olduğu haritanın, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı'nın Temmuz 2017’de gerçekleştirdiği talebiyle, geçtiğimiz Aralık ayında geri alındığını duyurdu.
Birleşmiş Milletlere (BM) ait bir kasanın içinde barındırılan ve sadece 5 kişinin görebilmesine olanak tanınan harita, Rum liderliğinin Crans Montana sonrasında, tüm önerilerini geri çektiğini açıklamasının ardından Cumhurbaşkanı Akıncı’nın iade talebi sonrası geri alındığı öğrenildi.
Haritanın geri alınmasının, Kıbrıs’ın güneyinde devam eden seçim sürecinin hemen ardından yeniden başlaması planlanan müzakerelere ne gibi etkileri olacağına ilişkin Kıbrıs Postası’ndan Ertuğrul Senova'ya konuşan eski müzakereciler Osman Ertuğ ve Ergün Olgun, atılan adımı olumlu fakat eksik olarak niteledi. Ertuğ ve Olgun, Cenevre’de yaşanan sürecin sona erdiğini, verilen diğer tavizlerin de geri alınması gerektiğini vurguladı.
Öte yandan Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler uzmanı Prof. Dr. Yücel Vural ise, atılan adımın, Anastasiadis’in elini güçlendiren bir olguya dönüşebileceğini söyledi. Vural, Anastasiadis’in Cenevre sonrası kendine yöneltilen “Fırsat kaçırdı” eleştirilerine yanıt verirken, Kıbrıs Türk tarafının hazır olmadığını, herhangi bir fırsatın ortaya çıkmadığını söylediğini belirterek, Anastasiadis’in Kıbrıs Türk tarafının aniden böyle bir olguyu basına servis etmesinin kendi duruşunu güçlendirmek için hemen kullanmayı deneyebileceğini ifade etti.
ERTUĞ: “BU HARİTA ZATEN İLK BAŞTAN VERİLMEMELİYDİ”
Eski müzakerecilerden Osman Ertuğ, konuyla ilgili Kıbrıs Postası’na gerçekleştirdiği açıklamasında, haritanın ilk baştan verilmemesi gerektiğini vurguladı. Ertuğ, “Bu harita zaten ilk baştan verilmemeliydi. Eski görüşmeciler olarak gözlemci sıfatında konferans sırasında orada bulunduk ve orada da görüşümüzü ifade ettik” şeklinde konuştu.
Ertuğ, haritanın geri çekilmesini doğru ama yeterli olmayan bir adım olarak yorumlarken, ‘Yakınlaşma’ diye adlandırılan unsurlar sebebiyle verilen tavizlerin geri alınıp alınmadığını bilmediklerini kaydetti.
Crans Montana’da hedeflenenin kapsamlı bir çözüm olduğunu ve verilen tavizler doğru olmamakla birlikte geri alınıp alınmadığının da meçhul olduğunu belirten Ertuğ, Crans Montana’da sonlanan 50 yıla yakın bir sürecin artık son olduğunu kaydederek, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği’nin de dahi artık sürecin eskisi gibi olmayacağı yönünde açıklamaları olduğunu ifade etti.
Erttuğ, “Bana göre herhangi yeni bir süreç, teorik olarak eşitliğe dayandırılmalı, gerçek eşitlik pratiğe taşınmalı” diyerek, olası yeni bir görüşmenin, kurucu devletlerarasında olması konusunda ısrarcı davranılması konusunda vurgu yaptı.
Görüşmelerin ayni şekilde, kaldığı yerden devam edemeyeceğini belirten Ertuğ, “Olmayacak duaya amin demek boşadır. Cumhurbaşkanımızın da söylediği gibi, ayni yoldan giderek farklı noktalara varamayız” şeklinde konuştu.
OLGUN: “NEDEN SADECE HARİTAYI GERİ ÇEKTİK?”
Bir diğer eski müzakereci olan Ergün Olgun ise, Rum tarafının, sürecin sona ermesinden hemen sonra önerilerini geri çektiklerine ilişkin açıklamada bulunduğunu hatırlatarak, “Biz neden sadece haritayı geri çektik? O süreç artık sona erdi ve öneriler, Rum tarafının sürece ilişkin yaklaşımları sonucundaki söylemleriyle ilgiliydi” ifadesinde bulundu.
Tüm tavizlerin geri çekilmesi gerektiğine vurgu yapan Olgun, “Kıbrıs sorunu elbette ki devam ediyor, hedefi kaçırmış değiliz” diyerek, 50 yıldır uygulanan yöntemin dışında yeni bir yönteme geçilmesi gerektiğine dikkat çekti.
“Taraflar arasında yeni bir temas başlayacaksa, Rum tarafının siyasi eşitliği kabul ederek kendini kanıtlaması lazım” şeklinde konuşan Olgun, Rum tarafının kendini tek yanlı hareketlerden vazgeçirerek ve izolasyonların kaldırılmasını masaya yatırarak kendini kanıtlayabileceğine vurgu yaptı.
VURAL: “ANASTASİADİS'İN ELİNİ GÜÇLENDİREN BİR OLGUYA DÖNÜŞEBİLİR”
Öte yandan Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler uzmanı Prof. Dr. Yücel Vural ise, haritanın geri alınması veya herhangi bir önerinin geri çekilmesinin, ‘Her şey üzerinde uzlaşmadan, hiçbir şey üzerinde uzlaşmış sayılmayız’ ilkesine uygun göründüğünü kaydetti.
Vural, haritanın geri alınması eyleminin, Kıbrıs’ın güneyinde yaşanan seçim arifesinde duyurulmasının, Anastasiadis’in elini güçlendiren bir olguya dönüşebileceği uyarısında bulundu. Vural uyarısıyla ilgili açıklamasında, “Çünkü Anastasiadis, kendine yöneltilen “fırsat kaçırdı” eleştirilerine yanıt verirken Cenevre’de Kıbrıs Türk tarafının hazır olmadığını, yani herhangi bir fırsatın ortaya çıkmadığını söylüyordu” şeklinde konuştu.
Anastasiadis’in aniden böyle bir olguyu basına servis edilmesini, kendi duruşunu güçlendirmek için hemen kullanmayı deneyebileceğini belirten Vural, BM Genel Sekreteri Guterres’in, kamuoyuna ‘Guterres Çerçevesi’ olarak yansıyan açıklamalarına ilişkin seçim yarışındaki iki lider; yani Anastasiadis ve Malas’ın net bir görüş ortaya koyduğunu ifade etti.
“TAKTİK YÜRÜTÜLÜYOR”
Anastasiadis’in müzakerelerin kaldığı yerden devam etmesi konusunda görüş belirttiğini, öte yandan Malas’ın ise daha da ileri bir duruş sergileyerek bu yönde girişimde bulunacağını ilan ettiğini hatırlatarak, Kıbrıs Türk tarafının, haritayı geri çektiğini ilan etmekle psikolojik üstünlük kazanmak için bir adım attığını öne süren Varol, “Taktik yürütülüyor” yorumunda bulundu.
“ULUSLARARASI TOPLUM, MASAYA DÖNÜLMESİNİ BEKLİYOR”
BM Genel Sekreteri Guterres’in Kıbrıs Türk tarafının sunduğu haritayı yeterli bulmayarak Rum tarafının beklentilerini karşılayacak şekilde iyileştirme yapılması yönünde saptamalarda bulunduğunu hatırlatan Varol, uluslarası toplumun Kıbrıs’ın güneyindeki başkanlık seçimlerinden hemen sonra masaya geri dönülmesi için adım atılmasını beklendiğini kaydetti.
Guterres’in toprak, güvenlik, güç paylaşımı ve garantilerle ilgili bir çerçeve çizdiğini belirten Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler uzmanı Prof. Dr. Yücel Vural, haritayı geri çekme ve bu yönde kamuoyu oluşturma hareketinin, Guterres tarafından çizilen çerçeveyle örtüşmediğini ifade etti. Vural, “Kıbrıs Rum tarafının çerçeve içinde görüşmeye hazırım derken, Kıbrıs Türk tarafının çerçeve dışında bir arayış içinde olduğunu ima etmesi ciddi riskler taşımaktadır” yorumunda bulundu.
Kıbrıs’ın güneyinde gerçekleşen başkanlık seçimlerinde AKEL’in destek verdiği Malas’ın da, seçilmesi durumunda görüşmelere hemen kaldığı yerden, Guterres çerçevesinde devam edeceğini açıkladığını hatırlatan Vural, “Gerek uluslarası topluluk gerekse Kıbrıs Türk toplumu, toprak konusunda belirli noktalara varıldığını biliyor ve anlıyordu. Yine mülkiyet konusunda Guterres’in büyük oranda Kıbrıs Türk tarafının lehine olan çerçevesini cebimize koyup toprakla ilgili olanı reddetmeye kalkışmak pek mümkün görünmüyor” değerlendirmesinde bulundu.
HARİTANIN GERİ ALINMA SÜRECİ NASIL GELİŞTİ?
Kıbrıs Türk tarafı, Kıbrıs Konferansı’nda “Toprak” başlığının müzakereleri sırasında sunduğu haritayı geri aldı. Türk tarafının hazırlayıp BM’ye sunduğu haritanın Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın talebi üzerine iade edildiği öğrenildi.
Haritalar Kıbrıs Konferansı’nda sunulmuştu.
Taraflar, Toprak başlığının ele alındığı müzakereler çerçevesinde hazırladıkları haritaları, Cenevre’de gerçekleştirilen uluslararası Kıbrıs Konferansı sırasında BM’ye sunmuş ve BM de haritayı kasaya kaldırmıştı.
Kıbrıs Rum liderliği, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Konferansı’nın başarısızlıkla sonuçlandığını ilan etmesinin ardından yaptığı açıklamalarda tüm önerilerini geri çektiğini açıklamıştı.
Cumhurbaşkanı Akıncı da bunun üzerine BM’nin Cenevre merkezindeki kasada kilit altında tutulan Kıbrıs Türk haritasını geri çektiğini BM’ye iletmiş ve iadesini talep etmişti.
“AKINCI'YA TESLİM EDİLDİ”
Cumhurbaşkanlığı’ndan elde edilen bilgiye göre, Cumhurbaşkanı Akıncı’nın talebi üzerine, BM Kıbrıs İyi Niyet Misyonu Müzakereler Koordinatörü Sergiy İllarianov, Cenevre’de bulunan haritayı, geçtiğimiz Aralık ayında Cumhurbaşkanı Akıncı’ya elden teslim etti.
TAK muhabirinin konuya ilişkin sorusunu yanıtlayan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Barış Burcu,
Rum liderliğinin Crans Montana sonrasında, tüm önerilerini geri çektiğini açıklamasının ardından Cumhurbaşkanı Akıncı’nın da Kıbrıs Türk tarafının BM kasasında kilit altında tutulan harita önerisinin iadesini talep ettiğini belirtti.
“ŞU ANDA MASADA HERHANGİ BİR TOPRAK ÖNERİSİ BULUNMAMAKTA”
BM yetkilisi İllarianov’un Cenevre’ye gidip söz konusu haritayı aldığını kaydeden Burcu, “Aralık ayında müzakere heyeti huzurunda Cumhurbaşkanımıza teslim etmiştir. Dolayısıyla şu anda masada herhangi bir toprak önerisi bulunmamaktadır” dedi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Burcu, “Esasen 6 başlıkta yapılan Kıbrıs müzakerelerinin, tüm konularda anlaşılmadan hiçbir konuda anlaşılmış sayılmaz ilkesi üzerinde yürütülmüş olduğunu” da anımsattı.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Barış Burcu, geçtiğimiz gün gerçekleştirdiği açıklamasında, haritanın iadesinin, Temmuz ayında gündeme geldiğine işaret etti ve Güney’deki seçimlerin tamamen Kıbrıs Rum toplumunun iç konusu olduğunu vurguladı.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Barış Burcu, yaptığı yazılı açıklamada, Kıbrıs Rum kesimindeki seçimlerde Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın adının karıştırılmasını eleştirerek, seçimlerin tamamen Kıbrıs Rum toplumunun iç konusu olduğunu, bu konuya Akıncı’nın dahil olmasının asla düşünülemeyeceğini kaydetti.
Burcu şunları kaydetti:
“Kimin Kıbrıslı Rum lider olacağı, tamamen Kıbrıs Rum toplumunun iç konusudur. Bu konuya Cumhurbaşkanımız Sayın Mustafa Akıncı’nın dahil olması asla düşünülemez. Rum tarafındaki seçim propaganda sürecine Sayın Cumhurbaşkanımızın adının zaman zaman karıştırılmak istendiği durumlarda bile herhangi bir açıklama yapmış değiliz.
Harita konusu ise, Temmuz ayında Crans Montana’da konferansın sonuçsuz tamamlanmasının ardından, Rum lider Anastasiadis’in önerilerinin artık masada olmadığını açıklamasının ardından gündeme gelmiştir. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Akıncı, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin dönemin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’yi makamına çağırarak, haritanın artık geçerli olmadığını bildirerek iadesini talep etmişti. Söz konusu harita Aralık ayında Kıbrıs Türk tarafına iade edilmişti.”