Saç yolma (Trikotillomani) hastalığı tedavi edilebilir mi?

Uzman Psikolog Büşra DUMANLI

Genellikle, kişide psikolojik stres yaratan koşullar sırasında veya sonrasında, kişinin tekrarlayıcı bir şekilde saç tellerini yolarak kendisine zarar verme davranışının göstergesidir. Bu rahatsızlıkta kişi, hissettiği saç çekme veya yolma dürtüsüne karşı koyduğu sürece stres altında kalır ve başka bir şeye odaklanamaz; haliyle de bu dürtüye engel olmayarak saç tellerini kopardığında stresi azalır ve kendisinde rahatlama hisseder. Araştırmalara bakıldığında, bu hastalığın kesin ve net olarak bilinen bir sebebi bulunmamaktadır ancak çeşitli risk faktörleri ve sağlık sorunlarıyla ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır. Genel olarak erken çocukluk dönemi ve ergenlik dönemi yaş gruplarında daha sık rastlanılan bir davranış bozukluğu olmakla birlikte, 10 ila 13 yaşları arasında daha sık rastlanılan bir durumdur. Yaş ilerledikçe saç yolma hastalığı bulguları da olgunlaşır ve yolunan saçlı deri belirli bölgelerle sınırlandırılamayan hale gelir. Bu hastalık benzer özellikler gösteren farklı beden odaklı davranış bozukluklarıyla birlikte görülebilir. Örneğin, tırnak yeme (onikofaji) hastalığı, dermatofaji denilen cilt dokusunu koparma ve yeme davranışı gibi hastalıklarda trikotillomaniye eşlik edebilir.

Kişiler, stresli durumlarda saç tellerini kopardığının farkında olmayabilirler. Bu gibi durumlarda, saç yolma davranışı gösterdiğinin belirtilmesi kişideki stres, anksiyete ve utanmayı arttırarak psikolojik stresi şiddetlendirip, daha fazla yolma davranışına itebilir.

TEDAVİSİ

Bu hastalığın tedavisinde genel olarak bilişsel davranışçı terapi yöntemi kullanılmaktadır. Hastalığın şiddetine bağlı olarak kimi zaman ilaç tedavisi de bu yönteme eşlik edebilir. Amaç, kişinin davranış bozukluğunu düzeltme, bu davranışa iten stres faktörlerini bulma, tanımlama ve çözüm yollarına gitme, kişiye farkındalık kazandırma ve yeni alışkanlıklar edindirme şeklindedir. Tedavi sırasında gerektiği takdirde, antidepresan ve antipsikotiklerden faydalanılır ve mide-barsak sisteminde çıkan/çıkabilecek problemlerle ilgili endoskopik yöntemlere başvurulabilir.