3.5 milyondan fazla Suriyeli sığınmacıya ev sahipliği yapan Türkiye'nin Avrupa Birliği'yle (AB) gerçekleştirmek istediği Gümrük Birliği'nin genişletilmesi müzakereleri AB'nin aldığı son kararlarla çıkmaza girdi.

Türkiye'nin katılım müzakerelerinin durakladığını ifade eden AB tarafı, fasılların mevcut durumda açılmasının ve Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesinin mümkün olmadığını açıkladı. Konu AB Genel İşler Konseyi'nin 26 Haziran’da gerçekleştirilen toplantısında ele alındı ve Türkiye ile Gümrük Birliği'nin genişletilmesi yönündeki müzakerelere şu an için başlanamayacağı kararı alındı.

Skandal karar, Ankara'da büyük tepkiyle karşılandı. AB Genel İşler Konseyindeki Türkiye kararlarının ardından AB'nin tutumunu "ikiyüzlülük ve tutarsızlıktır" olarak değerlendiren Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Birliği Genel İşler Konseyi'nin Türkiye'ye ilişkin son kararının bir kez daha Birliğin Türkiye'ye karşı ön yargılı ve hakkaniyetle bağdaşmayan tutumunu yansıttığı bildirildi.

Açıklamada, "Söz konusu kararlarda, ülkemizin adaylık statüsüne halel getirilmemekle birlikte, 'AB Genişlemesi' bahsinde katılım sürecimizin devamının anlamsız bir sebep-sonuç ilişkisi içinde yeni koşullara bağlanmasını hiçbir şekilde kabul etmiyoruz" ifadelerine yer verildi.

Ayrıca, hem Türkiye'nin hem de AB'nin çıkarlarına hizmet edecek olan Gümrük Birliği güncellemesinin de şartlara bağlanmasını anlamanın mümkün olmadığının vurgulandığı açıklamada, "AB’nin, Türkiye’ye adil ve dürüst davranmadığı bir kez daha görülmüştür. AB’nin sözkonusu tutumuna rağmen süreçten uzaklaşanın ülkemiz olduğunu ileri sürmek iki yüzlülük ve tutarsızlıktır" ifadeleri kullanıldı.

'AB'de akıllar karışık'

AB Genel İşler Konseyi’nin 26 Haziran'da kabul ettiği Türkiye ile Gümrük Birliği'nin genişletilmesi yönündeki müzakerelere başlamama kararının AB’nin kolektif aklının ne kadar karışmış olduğunu gösterdiğini söyleyen AB Bakanı Ömer Çelik ise "AB bu açıklaması ile 18 Mart anlaşmasına uymayacağını ilan etmiştir. AB'nin ülkemize karşı seçici ilişki biçimini kabul etmiyoruz" dedi.

'Mutabakat devam etmeli'

26 Haziran'da Lüksemburg'ta toplanan AB Genel İşler Konseyi, aralarında Türkiye Karadağ, Sırbistan'ın da bulunduğu 6 ülkenin AB'ye üyelik sürecindeki ilerleme durumunu değerlendiren bir sonuç bildirgesi yayımlamıştı.

Türkiye'nin bir aday ülke ve kilit bir ortak olduğu belirtilen söz konusu bildirgede, Türkiye'nin sığınmacı krizine yönelik "yapıcı işbirliğinin" somut sonuçlar getirdiği belirtilirken, 18 Mart AB-Türkiye sığınmacı mutabakatının uygulanmaya devam edilmesi gerektiği belirtildi.

Mutabakat sayesinde yasa dışı göçün ciddi şekilde azaldığı, Ege Denizi'ndeki ölümlerin önlendiği bildirildi. "Konsey, 3.5 milyondan fazla sığınmacıya ev sahipliği yapan ve bu kişilerin ihtiyaçlarını karşılayan Türkiye'nin önemli çabalarını takdir ediyor" ifadesinin yer aldığı bildirgede, AB'nin Türkiye'ye bu alanda maddi ve teknik desteğinin süreceği kaydedildi.

Bazı eleştirilerin de yer aldığı bildirgede, Türkiye'nin hukukun üstünlüğü ve temel özgürlükler konusundaki eksiklikleri gidermesi gerektiği savunuldu.

"Türkiye'nin Doğu Akdeniz ve Ege Denizi'ndeki faaliyetleri yasa dışı olarak"tanımlanarak kınandığı bildirgede, Türkiye'nin katılım müzakerelerinin halihazırda duraklama noktasında olduğu belirtilerek, fasılların mevcut durumda açılmasının ve Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesinin gündemde olmadığı ifade ediliyor.