Ahmet İLKTAÇ

Kapalı Maraş’tan başta Gazimağusa ve adanın başka bölgelerine yayılan ve babutsaların kurumasına yol açan böceğin, altından bile değerli olduğu ortaya çıktı.

Dünyada en değerli böcekler arasında yer aldığı belirtilen “Boya Koşnilleri (Dye Cochineal)” türü böceklerin “Dactylopius Opuntiae Kaktüs koşnili” (Opuntia Cochineal Scale) çeşidi olduğu, önemli ve kaliteli bir doğal boya kaynağı oldukları kaydedildi.

Böceğin ülkemizde görülen çeşidinden elde edilen boyanın bir tek kola üretiminde kullanılmadığı, gıda, tekstil, kozmetik ve ilaç sanayinde de yaygın kullanımı olduğu bildirildi.

Böceğin vücudu içerisinde bulunan boya türünün dünyada çok getirisi olan bir boya türü olduğu ve hatta gram fiyatının da altından pahalı olduğu aktarıldı.

Hocanın: Vücutlarında boya var

Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Ziraat Yüksek Mühendisi Sema Şişman Hocanın, daha önce Tarım Dairesi’nin konuyla ilgili bir araştırma yapıp tespitler koyduğunu söyledi.

Sema Şişman Hocanın, Ziraat Mühendisleri Odası’na gelen ihbarlar doğrultusunda askeri makamlarla işbirliği içinde Kapalı Maraş Bölgesi’nde inceleme yaptıklarını kaydetti.

Yaptıkları incelemeler sonucunda babutsalardan aldıkları numuneleri Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden Prof. Dr. Selma Ülgentürk’e gönderdiklerini belirten Hocanın, Prof. Ülgentürk’ün gerekli teşhisi yaparak bir rapor halinde kendilerine sunduğunu bildirdi.

Sema Şişman Hocanın, babutsalarımızda görülen zararlı böcek türünün “Boya Koşnilleri (Dye cochineal)” olarak adlandırılan böcek türünden olduğunu dile getirdi. Hocanın, bu böceklerin vücut içeriğinde bulunan boya maddesinden (carminicasit, crimson dye) dolayı bu adı aldığını ve kola böceği olarak da bilindiğini kola üretiminde kullanılan renk maddesi olduğunu kaydetti.

Dünyada “Boya Koşnilleri” türünün 11 farklı çeşidi bulunduğunu, ticari olarak en fazla kullanılabilenin “Dactylopius Coccus Costa” türü olduğunu ve tüm türlerden boya elde edildiğini anlatan Hocanın, bizim ülkemizdeki babutsalarda tespit edilen türün de “Dactylopius Opuntiae Kaktüs koşnili” (Opuntia Cochineal Scale) türü olduğunu açıkladı. Sema Şişman Hocanın, vücutlarının kırmızı olup, vücut üzerilerinin pamuğumsu bir mum tabakasıyla kaplı olduğunu ve genel görüntü itibarıyla unlu bitlere benzediklerini söyledi.

Sema Şişman Hocanın, “Opuntiae” türünün de önemli ve kaliteli bir doğal boya kaynağı olduğunu, bu boyanın bir tek kola üretiminde kullanılmadığını gıda, tekstil, kozmetik ve ilaç sanayinde kullanıldığını ifade etti.    Şişman, ülkemizdeki babutsalarda tespit edilen “Opuntiae” türünün dünyada çok getirisi olan bir boya türü böcek olduğunu ve hatta gram fiyatının da altından pahalı olduğunu aktardı.

Hocanın, “Dünyada ticareti en fazla yapılan “Dactylopius Coccus”dur. Ancak, ülkemizde görülen “Opuntiae” de önemli bir türdür. Örneğin Meksika’da bu böceğin bio-kültürü yapılmaktadır. Bu böcekten boya elde edilir ve boyası yapılır. Eğer bizim ülkemizde de bu yapılabilirse ciddi bir getirisi olacaktır. Üretimi kolay değildir ama becerebilen ülkeler de vardır” dedi.

Bu böceğin babutsaların verimini ve meyve kalitesini de düşürdüğüne değinen Hocanın,  Maraş Bölgesi’nde bu böceğin çok yaygın olduğunu, Kapalı Maraş’tan çıktıklarını ve ayrıca Güney Kıbrıs’tan da Beyarmudu’na doğru bir yayılma olduğunu söyledi.

“Yanlış ilaçla mücadele yapıldı”

Sema Şişman Hocanın, Maraş’taki babutsaların tükenme noktasına geldiğini, geçmişte yapılan mücadelenin pek fazla etkili olmadığını aktardı. Hocanın, kimyasal yollarla mücadelenin çok doğru bulunmadığını ve günümüze kadar yapılan mücadele kullanılan ilaçların da doğru ilaçlar olmadığını açıkladı.

Tarım Bakanlığı, Askeri makamlar, Gazimağusa Belediyesi ve Ziraat Mühendisleri Odası önderliğinde oluşturulacak bir komisyonla bu böcekle ilgili olarak ne yapılacağı yönünde toplu bir politika oluşturulması gerektiğine dikkat çeken Hocanın, eğer bu böceğin bio-kültürünün yapılacak olması halinde tüm adaya yayılmadan yapılması gerektiğinin altını çizdi.

Sema Şişman Hocanın, Sicilya’da bu böceğin görülmeye ve yayılmaya başladığı zaman oradaki yetkililerin bu böceği tamamen ortadan kaldırmaya ve kökünü kazımaya çalıştıklarını ancak, başarılı olamadıklarını sözlerine ekledi.