Ceren ÖZBİL

Süt Endüstrisi Kurumu (SÜTEK) Müdürü Mehmet Karadayı, arpa zammının ardından hayvan üreticilerinin süt fiyatlarının artmasıyla ilgili kendilerinden talepte bulunduklarını ve bu talebi gündeme aldıklarını belirterek, “Şu anda fiyat söylemek doğru olmaz. Ancak süt fiyatlarını artırmayı planlıyoruz” dedi.

Bu arada Karadayı’ya göre, imalatçıların borcunu ödememesi nedeniyle bir dönem mali çıkmaza düşen Süt Endüstrisi Kurumu'ndan (SÜTEK) artık, vadeli süt alımı, teminat karşılığında yapılıyor.

Kurumun alacaklarıyla ilgili aleyhine dava açılan iki firmaya ise vadeli süt satılmıyor. Bu iki firma, kurumdan sadece peşin ödeme yaparak süt alabiliyor.

SÜTEK Müdürü Mehmet Karadayı, kurumun mali yapısı ve işleyişi hakkında KIBRIS Gazetesi'ne bilgi verdi.

Kurumun artık imalatçılara vadeli olarak süt verirken karşılığında teminat aldığından söz eden Karadayı, kuruma borcu bulunan ve hakkında yargı süreci başlatılmış iki firmaya ise sadece peşin para karşılığında süt verildiğini açıkladı.

“İmalatçı ve üretici arasında dengeyiz”

Karadayı, SÜTEK'in, imalatçı ve üretici arasında dengeyi sağlayan bir kurum olduğunu anlattı ve şöyle konuştu:

“SÜTEK, 12 Ocak 1977 tarihinde, 1/1977 sayılı yasa ile kurulan bir kurumdur. Kendine özgü yasası vardır. Bir yönetim kurulu ile yönetilmektedir. Yönetim kurulu 7 üyeden oluşmaktadır. Bu üyeler arasında Tarım Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Hayvan Üreticileri Birliği, İmalatçılar Birliği ve Kooperatif Merkez Bankası temsilcileri yer almaktadır.

SÜTEK, toplumun ihtiyacından fazlasını ihraç için gerekli koşulları sağlar. Süt ve süt mamullerinin üretim ve pazarlamasını teşvik ve tanzim eder. İç pazarda süt ve süt mamullerinin fiyat istikrarını sağlamaktadır. Süt ve süt mamullerinin fiyat, miktar ve kalitesinin geliştirilmesi için gerekli bütün tedbirleri almaktadır. Üretici çıkarlarının korunması aşamasında azami titizliği gösterir. Bunun yanında süt ve süt mamullerinin hijyen yönünü geliştirmektedir. Süt üreticileri ile süt imalatçıları arasında düzenli ilişkiler kurulmasını sağlayan dengeleyici bir kurumdur”.

“Süt fiyatları artacak”

Karadayı, arpa zammının ardından hayvan üreticilerinin süt fiyatlarının artmasıyla ilgili talepte bulunduklarını söyledi.

Bu talebi gündeme aldıklarını kaydeden Karadayı, “Şu anda fiyat söylemek doğru olmaz. Ancak süt fiyatlarını artırmayı planlıyoruz” dedi.

“Açıkta süt taşınmayacak”

Karadayı, Tarım Bakanlığı'nın, üreticilere yönelik bir hibe destek programı başlattığını açıkladı ve bu program doğrultusunda soğuk sisteme dahil olmayan üreticilere buzluk verilip, sağımların buzluk içerisine yapıldığını anlattı. Müdür Karadayı, şöyle devam etti:

“Üç çeşit sütümüz var. İnek, koyun ve keçi. Tarım Bakanlığı'nın (Hayvancılık Dairesi) hibe destek programı çalışmaları neticesinde üreticilere buzluk dağıtılmakta ve üreticiler bu buzlukların içerisine sağımlarını yapmaktadır. Bu yeni bir sistemdir. Sütün hijyeni açısından özellikle son günlerde tartışılan hijyen tartışmalarına son vermek amacıyla atılmış bir adımdır. Tarım Bakanlığı'nın sütün artık açıkta satılmasının önüne geçmek için yaptığı bir çalışma vardır ve bu çalışmanın 2018 yılında sona ermesi hedefleniyor. Sütler, buzluklara sağılacak ve buzluklarla taşınacaktır”.

“29, özel süt nakliyecisi var”

Karadayı, şu anda 29 adet taşeron açık süt nakliyecisi olduğunu belirtti ve şunları kaydetti:

“Bunlar, köylerden süt güğümleriyle topladıkları sütleri imalathanelere açık süt diye pazarlarlar. SÜTEK'e, 11'i özel taşeron süt tankeri, 3'ü de SÜTEK'e ait olmak üzere 14 adet izoleli süt taşıma tankeriyle sütleri fabrikalara ulaştırmaktayız.

Sütün aktığı dönemlerde ihtiyaç fazlası süt olur. Geçmiş dönemlerde gerek pazar sıkıntısından dolayı, gerekse de Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkilerin bozulmasından dolayı bu durum yaşandı. Şu anki hükümet geldiği zaman bir hellim alımı yaptı fabrikalardan ve ihtiyacı olan ailelere verildi. Sütün fiyatlandırmasında artık sütün kalitesine ve hijyenine önem veriliyor.

SÜTEK Yönetim Kurulu, süt fiyatlandırmasında yağ oranını esas kabul ediyor. Yani sütün kalitesine göre ödeme yapılıyor. İnek sütünde yüzde 3.35, koyun yüzde 5.95, keçi sütün 4.55 yağ oranı tam fiyat olarak kabul etmektedir”.

“Günde 160 süt örneği inceleniyor”

Karadayı, SÜTEK Kalite Kontrol Laboratuarı kurulduğunu ve bu laboratuarda günde ortalama 160 süt örneği üzerinde çalışıldığını anlattı.

Yapılan analizlerde sütte herhangi bir sorun tespit edilmesi durumunda üreticiye önce uyarı, sorunun devam etmesi durumunda da ceza uygulandığını kaydeden Karadayı, uygulanan cezanın ise o üreticinin ürettiği sütün alınmaması olduğunu belirtti.

“Teminatsız süt vermiyoruz”

Bütün imalatçıların almış oldukları vadeli sütlere karşılık SÜTEK'e teminat verme zorunluluğu getirildiğinden söz eden Karadayı, şunları anlattı:

“Şu anda pazarlanan tüm süt, teminat altına alındı. Teminatsız imalathane mevcut değil. Sorunlu yani borçlu imalatçılarımız vardır. Mahkeme süreci devam ediyor. Sadece iki imalatçından alacak vardır. Ancak mahkeme süreci devam ettiği için bu rakamları söylemek doğru olmaz.

Üreticiye ödeyeceğimiz ise ağustos ayının ikinci devresinden ve eylül ayının birinci ve ikinci devrelerinde toplam 27 milyon TL'dir. Bu iki imalatçıya da peşin olarak süt verilmektedir”.