Devlet Planlama Örgütü tarafından düzenlenen “Sosyal ve ekonomik konsey” toplantısında Başbakan Tufan Erhürman’ın otellerde yerli personel istihdamının % 20 seviyelerde kalmasına dikkat çekmesi ve yerli ürün kullanımı konusunda veri talep etmesine karşın alamadığını açıklaması, ülkenin lokomotif sektörü olarak nitelendirilen Turizmin önemli bir ayağı olan oteller.

KTSAB Yönetim Kurulu Üyesi Orhan Tolun, otellerde yerli ürün kullanımının çok az olduğuna dikkat çekerek, bunun nedeninin büyük otellere yapılan istihdamın yabancı personelden kaynaklı olduğunu söyledi.

Tolun, devletin otellerin tümünde yerli istihdamı şart koşması gerektiğinin altını çizerek, “yerli ürün kullanımı yerli istihdamla doğru orantılıdır. Devlet yerli istihdamı zorlamalıdır.  Üçüncü dünya ülkelerinden işçi getiriminin büyük ölçüde durdurulacağı duyumunu aldık. Bunun yerli istihdamı getireceği düşüncesindeyiz” dedi

Polatkan Turizm Direktörü Ali Polatkan ise, otellerin büyük kısmının temizlik malzemelerinden tutun da yerli ürün yerine Türkiye’den gelen ürünleri kullandığını belirterek, yerli üründe çok fazla altyapının olmadığını söyledi.

TES Başkanı Bayram Karaman da, yabancı istihdamın son dönemde artması konusunda hükümetin ciddi tedbir alması gerektiğini belirterek, bu konuyu Başbakanın göz ardı etmemiş olmasını olumlu bir adım olarak nitelendirdi. 

Karaman, yerli ürün kullanımının ise bir bilinç meselesi olduğunu belirterek, “yerli ürünü neden kullanmayalım ki? Bir taraftan narenciye çöp olurken, diğer taraftan kutular içinde gelen başka şeyleri satın alıyoruz. İşletme sahibine düşen görev yerli ürünü desteklemek olmalıdır. Böylece hükümetin de görevi kolaylaşmış olur” diye konuştu.

Deniz ABİDİN

Devlet Planlama Örgütü tarafından düzenlenen “Sosyal ve ekonomik konsey” toplantısında  Başbakan Tufan Erhürman’ın  otellerde yerli personel istihdamının % 20  seviyelerde kalması ve   yerli ürün kullanımı konusunda veri talep etmesine karşın alamadığını açıklaması, ülkenin lokomotif sektörü olarak nitelendirilen Turizmin önemli bir ayağı olan oteller konusunda yeni bir tartışma başlattı.

Kıbrıs Türk Seyahat Acenteleri Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Orhan Tolun, Polatkan Turizm direktörü Ali Polatkan ve Turizm Emekçileri Sendikası Başkanı Bayram Karaman, Otellerin yeri istihdam ve yerli ürüne neden ilgi göstermediklerini  Yeni Bakış’a değerlendirdi. 

KTSAB Yönetim Kurulu Üyesi Tolun: “Büyük otellerdeki aşçılar yabancı”

Kıbrıs Türk Seyahat Acenteleri Birliği (KTSAB) Yönetim Kurulu Üyesi Orhan Tolun, otellerde yerli ürün kullanımının çok az olduğuna dikkat çekerek, bunun nedeninin büyük otellerdeki aşçıların yerli olmasından çok yabancı oluşundan kaynaklandığını söyledi. Tolun, çalışanların yerli olmamasından dolayı yerli ürünler hakkında fikir sahibi olmadıklarını belirterek, “bir aşçı molohiyayı, kolakası, zeytinliyi bilmezse bunu nasıl pişirecek?” diye sordu. Tolun, ülkede turizm dalında yetişmiş, özellikle üniversitelerin gastronomi bölümlerinden mezun olan kişilerin istihdamının sağlanması gerektiğini kaydetti. 

Orhan Tolun, büyük otellerde işe alınan otel müdürünün kendi ekibini kendisinin oluşturduğunu belirterek, kendisinin de çoğu zaman yabancı uyruklu olmasından dolayı ekibinde çalışacak olanları da yurt dışından temin ettiğini söyledi.  Tolun, bazı otellerin son zamanlarda haftanın belirli günlerinde yerli ürün çıkardığını belirterek, yerli ürün kullanımının çalışanla bağlantılı bir konu olduğunu kaydetti. 

“Yerli olmayan istihdam yerli ürünü bilemez”

Tolun, şöyle devam etti, “Örnek verecek olursak Rocks Otel’in aşçısı Kıbrıslıdır. Orada benim molohiyamı da çıkarır, börülcemi de çıkarır. Diğer küçük otellerde de aşçıları Kıbrıslı olanlar vardır. Küçük çaplı bazı otellerde de yerli ürün görüyoruz. Yerli temizlik malzemesinde de durum aynıdır. Otel müdürü yabancı olduğundan temizlik yapan elemanlarını yurt dışından getirir. 

Yurt dışından gelen buradaki temizlik malzemesini bilir mi? bilmiyor. Kendi bildiği temizlik malzemesini kullanacaktır. Devlet otellerle anlaşma yaptığı zaman, beş yıldızlı otellerin kullanılmasına teşvik vereceği zaman yer kiraladığında şart koşması gerekir. Yüzde 70 yerli istihdamı yapacaksın denmelidir”

Tolun, büyük otellerin göstermelik olarak yerli istihdam için gazetede küçük bir ilan verildiğini, ancak günün sonunda müdürle birlikte personelin yurt dışından temin edildiğini söyledi.

“Yerli ürün yerli istihdamla doğru orantılı”

Tolun, devletin otellerin tümünde yerli istihdamı şart koşması gerektiğinin altını çizerek, yerli ürün kullanımının yerli istihdamla doğru orantılı olduğunu kaydetti.

Tolun, ülkedeki yerli ürünlerin çok pahalı olmadığına dikkat çekerek, “devlet yerli istihdamı zorlamalıdır.  Yerli ürün kullanımını zorlaması gerekir. Üçüncü dünya ülkelerinden işçi getiriminin büyük ölçüde durdurulduğunu duyduk. Bunun yerli istihdamı getireceği düşüncesindeyim. Ben 20 yıl önce turizm bakanlığında çalışırken bu konu yine gündeme gelmişti, ne kadar yerli ne kadar yabancı uyruklu var diye araştırma yapılmıştı. Ancak 20 yıl geçmesine rağmen bir gelişme olmadı” dedi. 

“Yerlinin aradığı kurumsallaşma ve süreklilik”

Tolun, gelmiş geçmiş hükümetlerin bu konuyu önemsemediklerini belirterek, yerlilerin müracaat etmedikleri de her zaman savunulan şekil olduğunu söyledi. Tolun, yerlilerin aradığının kurumsallaşma ve süreklilik olduğunu belirtti. Tolun, “Yerli istihdam ve yerli ürün kullanımı Güney Kıbrıs’ta daha yaygındır. Bizde de bu konu tüzüklerde vardır.  Önemli olan devletin denetim yapmasıdır” diye konuştu.

TES Başkanı Karaman: “Hükümet ciddi tedbir almalı”

Turizm Emekçileri Sendikası (TES) Başkanı Bayram Karaman ise, yerli istihdam konusunda 1997 yılında yapılmış olan bir araştırmanın olduğunu anımsatarak, Vakıflara bağlı otellerde iki yatağa bir personel istihdamının söz konusu olduğunu belirtti. Karaman, bunun misafire kaliteli hizmeti sağladığını ifade ederek, personelin de bu bağlamda mutlu olduğunu söyledi. 

Karaman, özel sektörde ise 11 yatağa bir personel istihdamı olduğunu ifade ederek, bugün turistik tesislerde görülenin sadece Türkiye’den işçilerin değil, Uzakdoğu gibi başka ülkelerden gelenlerin mevcut olduğunu söyledi. Karaman, bunun için hükümetin ciddi tedbir alması gerektiğini belirterek, bu konuyu Başbakanın göz ardı etmemiş olmasını olumlu bir adım olarak nitelendirdi.

“Yerli ürün kullanımı bilinç meselesidir”

Karaman, şöyle devam etti, “Payda ve maliyet ilişkileri kıyaslanmalıdır. Bu kadar fazla maliyete katlanıyorsak, toplum olarak örneğin istihdam açısından ne kadar payda elde ediyoruz buna bakılmalıdır. Bu ülkede üretilenin ne kadarının tüketildiği konusunda bir değerlendirme yapmamız gerekir. Yerli ürün kullanımı ise bir bilinç meselesidir. Biz biraz daha pahalı olsa bile yerli ürünü kullanmaya özen gösteriyoruz. Biz diyoruz ki bu otel bu halkın malıdır, halkın malını desteklemek istiyoruz”

“Herkese görev düşüyor”

“Devlet yerli ürünü koruma imkanı sağlayabilir” diyen Karaman, ancak zora dayalı yasaklarla yapmak yerine inanarak ve ideallerle yapmanın en doğru olan olduğunu söyledi. 

Karaman, hükümetin bu konuda belirli araştırmaları yapması gerektiğini belirterek, “herkese görev düşüyor. Yerli ürünü neden kullanmayalım ki? Bir taraftan narenciye çöp olurken, diğer taraftan kutular içinde gelen başka şeyleri satın alıyoruz. İşletme sahibine düşen görev yerli ürünü desteklemek olmalıdır. Böylece hükümetin de görevi kolaylaşmış olur” diye konuştu. 

Polatkan Turizm Direktörü Polatkan: “Yerli üründe altyapı oluşturulmalı”

Polatkan Turizm Direktörü Ali Polatkan da, otellerin büyük kısmının temizlik malzemelerinden tutun da yerli ürün yerine Türkiye’den gelen ürünleri kullandığını belirterek, yerli üründe çok fazla altyapının olmadığını söyledi.

 Polatkan, fiyatların da rekabet edilebilir noktada olmadığına işaret ederek, Türkiye’den paketlenmiş olarak gelen ürünlerin tercih edilmekte olduğunu kaydetti.

Polatkan, yerli ürünün otellerde kullanımının yüzde 10 civarında olduğunu belirterek, “örnek vermek gerekirse narenciyede sıkılmış olarak portakal olmayan dönemlerde otellerde kullanılması gibi alt yapı ne yazık ki yerli üründe yoktur. 

Yerli ürün kullanımı artırılmalıdır, ancak bunun için de altyapının oluşturulması gerekir” şeklinde konuştu.