Aralarında Türk Neonatoloji Derneği’nin de bulunduğu pek çok dernek ve diğer kuruluşlar her sene prematüre bebeklerin kaliteli yaşam haklarına dikkat çekmek için etkinlikler düzenlenmekte. Biz de Dr. Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ve Yeni Doğan Uzmanı Dr. Seyhan Erişir Oygucu ile prematüre bebeklerin ve ailelerinin yaşadıkları problemler ile ilgili farkındalığı arttmak için seçilmiş olan bu özel gün hakkında konuşma imkanını bulduk.

Prematüre nedir?

Gebeliğin normal süresi 38-40 haftadır. Her anne adayı gebeliğini sorunsuz ve zamanında tamamlamayı ister fakat beklenmeyen,  anneye veya bebeğe bağlı bazı olumsuz  durumlar nedeniyle gebelik erken sonlanabilir.  37 gebelik haftasını tamamlamadan doğan bebekler  prematüre bebeklerdir.   Yaşama sınırı 22 hafta olarak kabul edilmektedir. Bu dönemde bebek organ oluşumunu henüz tamamlamış olmakla birlikte olgunlaşmak için anne karnında geçirmesi gereken  18 haftaya  daha ihtiyacı vardır.

Prematüre doğum sonrasında karşılaşılan sorunlar nelerdir?

Her yıl dünyada yaklaşık 15 milyon prematüre bebek dünyaya gelmektedir. Bu bebeklerin yaklaşık 1 milyonu kaybedilmekte, yaşayan bebeklerin de bir kısmı hayatları boyunca erken doğum nedeniyle uzun dönem sağlık  problemleri yaşamaktadırlar.  Gebelik haftası ve doğum kilosu ne kadar düşük ve henüz anne karnında iken yaşamaya başladığı sorunlar ne kadar fazla  ise bebeğin doğum sonrası yaşayabileceği problemler de o kadar fazladır.  Prematüre bebekler  vücut ısılarını koruyamadıkları, çok ince olan ciltlerinden buharlaşma yoluyla sıvı kaybını önleyemedikleri  için küvöz bakımına ihtiyaç duyarlar. Akciğerlerinde surfaktan isimli maddenin henüz oluşmaya başlamamış olması nedeniyle solunum sıkıntısı yaşarlar.  Akciğer gelişiminin hızlandırılması amacıyla 12-24 saat arayla 2 kez  ilaç tedavisi uygulanabilir. Bu tedavi kürüne rağmen solunum problemi yaşayan bebeklere  destek  amaçlı olarak dışarıdan surfaktan maddesi verilebilir. Solunum cihazı ile oksijen desteği almaları da gerekebilir.  Bebek anne karnında iken kan dolaşımı sırasında kanın akciğerlere gitmeden tekrar plasentaya dönmesini sağlayan, doğum sonrası kapanması  gereken duktus isimli bir ara damar mevcuttur. Prematüre bebeklerde bu damar kapanmayabilir. İlaç tedavisi veya cerrahi müdahale ile düzeltilmesi gerekebilir. Bağışıklık sistemleri henüz gelişmediği için enfeksiyonlara yatkındırlar. Bunun dışında beyin omurilik sıvısında, retina tabakasında veya  bağırsak dolaşımında  sorunlar ortaya çıkabilir, ayrıca işitme kaybı riski zamanında doğan bebeklere göre daha yüksektir.

Son olarak prematüre doğum riski durumunda yapılması gerekenler hakkında neler söylemek istersiniz?

Erken doğum riski tespit edilen anne adayları hastaneye yatırılarak izlenir.Yakın takip ve erken müdahale gerekebilir. Dolayısı ile prematüre bebeklerin özellikle de 32 hafta altında doğmuş olan bebeklerin uzman ellerde tam teçhizatlı bir yenidoğan yoğun bakım ünitesinde bakım almaları gerekmektedir. Şu noktanın altını çizmek isterim ki doğru ellerde iyi bakım ile hayata erken başlayan bu minik kahramanlar yaşıtlarını fiziksel ve zihinsel olarak yakalayabilir ve tamamen normal bireyler olarak hayatlarına devam edebilirler. “