Cushing sendromu vücutta aşırı miktarda kortizol hormonu üretimi sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Kortizol normalde böbrek üstü bezleri tarafından yapılan bir hormondur ve yaşam için gereklidir. Bu hormon kişinin hastalık gibi stresli durumlara yanıt vermesini sağlar. Hemen hemen bütün vücut dokularına etkisi bulunur. Vücutta çok fazla kortizol üretilmesi, nedenine bakılmaksızın Cushing sendromu olarak adlandırılır.

CUSHİNG SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?

Cushing sendromu belirtileri, her hastada hafiften ağıra kadar geniş bir yelpazede kendini gösterir. Yetişkinlerde görülen en yaygın belirti kilo artışı olup özellikle gövdede belirgindir. Diğer sık görülen belirtiler hipertansiyon, hafıza problemleri, dikkat ve konsantrasyon kaybı olarak sıralanabilir.

Kortizol hormonunda aşırı yükselme vücut dokularında protein kaybına neden olur. Protein kaybı ise kaslarda zayıflıkla sonuçlanır. Vücudun çeşitli yerlerinde yağ dokusu birikintileri görülür. Özellikle yüzde birikmesi sonucu aydede yüzü ve omuzlar arasında birikmesi sonucu ise bufalo kamburu denilen durum ortaya çıkar.

Chusing sendromunun diğer bazı belirtileri;

Huzursuzluk

Uykusuzluk

Halsizlik

Baş ağrısı

Depresif ruh hali

Duygusal kontol kaybı

Sivilcelerde artış

Yüzde kızarıklık

Kemik erimesi

Kemiklerde kolay kırılma

Aşırı susama

Sık idrara çıkma

Kan şekeri seviyelerinde yükseklik

Aşırı kilo artışı neticesinde obezite

Tekrarlayan enfeksiyonlar

Ciltte incelme ve kolay morarma

Karın, kalçalar, göğüsler ve kollarda pembe veya mor renkte çatlaklar

Yara ve enfeksiyonların iyileşmesinde gecikme

Kadınlarda aşırı tüylenme

Adet düzensizliği

Cinsel istekte azalma

Erkeklerde erektil fonksiyon kaybı

Fertilitede azalma

Çocuklarda büyümede yavaşlama şeklinde sıralanabilir.

CUSHİNG SENDROMU NEDENLERİ NELERDİR?

Cushing sendromunun en yaygın nedeni steroid içeren ilaçların uzun süre ve yüksek dozlarda kullanılmasıdır. Bu ilaçların organ nakillerinden sonra, lupus ya da romatoid artrit gibi rahatsızlıkların tedavisinde yüksek dozlarda kullanılması gerekebilir. Astımda kullanılan inhaler ya da ürtiker için kullanılan krem formdaki steroidler düşük dozlarda olduğundan Cushing sendromuna neden olmazlar. Hastalığın diğer nedenleri;

Yüksek miktarda ACTH hormonu üretimine neden olan beyindeki hipofiz bezinin tümörleri

Akciğer, pankreas ve tiroid bezinin bazı tümörleri

Böbrek üstü bezinin fazla çalışması ya da tümörleri şeklinde sıralanır.

Bazı hipofiz tümörleri, böbrek üstü bezlerini uyaran ve aşırı kortizol üretmelerine neden olan adrenokortikotropik hormon (ACTH) adı verilen bir hormon üretir. Bu şekilde oluşan durum Cushing hastalığı olarak adlandırılır. Bu hipofiz tümörleri çoğunlukla iyi huyludur ve genellikle kansere yol açmazlar. Bazı bireylerde genetik olarak Cushing sendromuna neden olan tümöral oluşumlara yatkınlık bulunur.

CUSHİNG SENDROMU TANISI NASIL KONULUR?

Tanı için doktorunuz öncelikle hastalığınızla ilgili ayrıntılı sorular sorar. Sonrasında detaylı bir fizik muayene yapar. Eğer Cushing sendromundan şüphelenirse bazı testler yaptırmanızı ister.

24 saatlik idrarda serbest kortizol düzeyi: Bu test 24 saat boyunca idrarınızı biriktirerek serbest kortizol düzeyinin ölçümüne dayanır.

Deksametazon baskılama testi: Bu testte gece saat 11'de deksametazon içeren bir hap almanız istenir. Sonraki sabah kan kortizol düzeyinize bakılır.

Gece yarısı tükürük kortizol seviyesi ölçümü: Bu test gece yarısı yapılan bir testtir. Tükrük kortizol seviyesine bakılır.

Yapılan testler sonucunda Cushing sendromu tanısı konursa sebebi bulmaya yönelik böbrek üstü bezi görüntülemesi, beyin MR'ı gibi ileri tetkikler yapılır.

CUSHİNG SENDROMU TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Cushing sendromu için uygulanan tedavilerde hedef, vücudunuzdaki yüksek kortizol seviyelerini düşürmektir. Tedavi hastalığın nedenine yönelik olarak planlanır.

Cushing sendromunun nedeni kortikosteroid ilaçların uzun süreli kullanılması ise doktorunuz bir süre boyunca ilacın dozajını azaltmayı düşünebilir.

Hastalığın nedeni bir tümörden kaynaklanıyorsa cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilir.

Eğer tümöral doku cerrahi olarak tamamen çıkarılamazsa radyoterapi uygulanır.

Radyoterapi de yeterli olmazsa kortizol üretimini baskılayan ilaçlar kullanılır.

Bu tedavi seçeneklerinden hiçbiri uygun değilse veya etkili değilse, doktorunuz böbrek üstü bezlerinin cerrahi olarak çıkartılmasını önerebilir. Bu prosedür aşırı miktarda kortizol üretimini iyileştirir ancak ömür boyu bazı ilaçlar kullanmanızı gerektirir.