Final Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencileri Ombudsmanlık Topluluğu Başkanı Bekir Duran ve Hukuk Topluluğu Başkanı Utku Böcek, Üniversitelerinin verdiği destekle Ankara’da gerçekleştirilen “Ombudsmanlık Kongresi”ne katıldı. Kongrenin ardından öğrenciler deneyimlerini Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Merdan Hekimoğlu’nun verdiği “Ombudsmanlık Konferansı”nda arkadaşlarıyla paylaştı. Katılımcı öğrenciler, Kıbrıs’taki Üniversiteler içerisinde bulunan ilk ve tek Ombudsmanlık Öğrenci Topluluğu’nun Ankara’daki kongrede destek gördüğünü belirttiler.

Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) hakkında

Dekan Hekimoğlu’nun konferansta verdiği bilgiye göre, modern anlamdaki ilk ombudsmanlık kurumu 1809 yılında İsveç’te özel bir anayasa düzenlemeyle kurulup buradan önce Avrupa'ya sonra da tüm dünyaya yayıldı. Ombudsman, kelime kökeni açısından İsveç dilinde “aracı” anlamına gelen “ombuds” ve “kişi” anlamına gelen “man” kelimelerinden oluşan  “aracı kişi” anlamına geliyor. Bu görevde temel amaç halkın istek ve taleplerini onlar adına üst makamlara taşıyacak bir köprü görevi görmek.  Ombudsmanlık Dünya genelinde 140’a yakın ülkede faaliyet gösteriyor. Ombudsmanlar şikayet başvurusu doğrultusunda harekete geçiyor. Yapılan ön inceleme neticesinde; incelenemezlik, gönderme, inceleme ve araştırma kararlarından biri veriliyor. Kurum, olayla ilgili bilirkişi atayabiliyor ve tanık dinleyebiliyor. Ayrıca yerinde inceleme ve araştırma da yapabiliyor. İnceleme ve araştırma sonucunda ombudsmanlık; tavsiye, red veya karar verilmesine yer olmadığına dair kararlar alabiliyor.

Ülkemizde ve Türkiye’deki durum

Avrupa Birliği uyum sürecinin, hem ülkemiz hem de Türkiye Cumhuriyeti Ombudsmanlık kurumlarının kurulmasında belirleyici bir dış etmen olduğu biliniyor. Ombudsmanlık, ülkemizde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi’nin 15-16 Temmuz 1996 tarihli birleşiminde kabul olunan “Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası” ile oluşturuldu.

Türkiye’de ise 29 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu” ile TBMM Başkanlığı’na bağlı, kamu tüzel kişiliğine haiz, özel bütçeli bir kamu kurumu olarak kurulmuş. Kamu Denetçiliği Kurumu veya ülkemizdeki ismiyle Yüksek Yönetim Denetçisi gücünü anayasadan ve meclisten alıyor. Alınan kararlara uymayan kişiler, kurumlar veya kuruluşlar mecliste hesap vermek zorunda kalıyor.

Toplumsal faydaları bakımındansa öncelikle “insanı yaşat ki devlet yaşasın” anlayışıyla çalışmalar, insan odaklı bir şekilde yürütülüyor. Yani Ombudsmanlık, iyi yönetim ilkelerinin göz ardı edilmesine müsaade etmemekte ve hukuka uygunluk ile hakkaniyet yanında insan haklarına bağlı adalet anlayışını esas alıyor. Buna ilaveten yargının yükünü hafifletip kamu huzurunun sağlanmasını amaç ediniyor.