Artun ÇAĞA

Tarım Dairesi'nin 2017 yılı ve bu yılın ilk ayı içerisinde yapmış olduğu analizlerde 180’nin üzerinde limit üstü zehirli ilaç kullanılan sebze ve meyveye rastladığı hesaplandı.

İthal elma çeşitlerinde geçen yıl en az 22 kez limit üstü zehre rastlanması özellikle dikkat çekti. Yerli ürünlerden maydanozda ise 12 kez zehir çıkması, bu ürünün sanıldığı kadar masum olmadığını ortaya koydu.

Yerli üreticinin 2017’deki zehir karnesi ithalatçılardan daha kötü oldu. Tarım Dairesi verilerine göre, yapılan denetimlerde 65 üreticinin ürünlerinde 109 kez limit üstü zehir kalıntısına rastlandı. Söz konusu rakamlar bazı ürünlerin birden çok denetimini de kapsıyor.

Ancak, Devlet Laboratuarı’nda çıkan yangın sonrasında oldukça uzun bir süre kalıntı analizlerinin yapılamaması, geçtiğimiz yıl ise özellikle seçim dönemine rastlayan aralık ayı boyunca tek bir numunede dahi analize gidilmemesi, sebze ve meyvelere yönelik şüphelerin artmasına neden oluyor.

Ayrıca, gerek yerli ürünlerde, gerekse ithal ürünlerde rastlanan limit üstü ilaç kalıntılarında bazı üreticiler ile bazı ithalatçı firmaların isimlerine sık sık rastlanması, cezalandırma ayağının yeterli düzeyde çalışmadığını da gösteriyor.

Denetimlerde ortaya çıkanlar

KIBRIS Ekonomi’nin Tarım Dairesi’nin dönem dönem açıkladığı sebze-meyve analiz raporlardan derlediği bilgilere göre; limit üstü kalıntı içeren sebze ve meyvelerin yüzde 60’ını yerli ürünler, yüzde 40’ını ise ithal ürünler oluşturuyor. 2016’da bu oran yerli ürünlerde yüzde 13, ithal ürünlerde yüzde 77 idi.

Söz konusu araştırmada yurt dışından sebze-meyve ithal eden 16 şirket ve kişinin getirttiği en az 73 ürünün insan sağlığını etkileyecek düzeyde zehir içerdiği saptandı.

Limit üstü zehir kalıntısına en çok rastlanan ithal meyveler elma çeşitleri ile şeftali çeşitleri oldu, sebzelerde ise biber açı ara önde. Yerli sebzelerde maydanoz ve pazı, az bir farkla ıspanak ve domatesin önünde. Yerli meyvelerden üzümün tüm çeşitleri ve nar sabıkalı.

Kadın üreticiler hiç masum değil

Yaptığımız çalışmada ürettiği sebze ve meyvede limit üstü ilaç kalıntısına rastlanan 65 üreticinin 49’unun erkek, 16’sının ise kadın olduğu ortaya çıktı. Kadın üreticilerin adları özellikle zehirli maydanoz, semizotu ve dereotu çeşitlerinde geçiyor. Yaptığımız araştırmada aslında listelerde ismi geçen kadınların birçoğunun eşlerinin üretim yaptığı, ancak, kamu görevlisi oldukları için üretici olarak eşlerini gösterdikleri belirlendi.

Yerli üreticilerin 109 kez denetime takılan ürünlerinden 15’i imha edilirken, geriye kalan ürünlerin kalıntı miktarları limit altına indikten piyasaya sürülmesine izin verildi.

Zehirli çıkan ithal ürünlerin 35 çeşidi imha edilirken, geriye kalanı menşeine iade edildi.

Limit üstü kalıntı bulunan çeşitler

Tarım Dairesi’nin denetimlerinde ürünlerinde yüksek limitte ilaç kalıntısı saptanan yerli ürünler şöyle:

Sebzeler: Maydanoz (12), pazı (10), biber çeşitleri (10), semizotu (9), domates (8), ıspanak (6), kereviz (5), molehiya (5), salatalık (3), börülce (2), marul (Iceberg ) (2), marul (2), nane, dereotu (5), kırmızı lolorosso, golyandro, kabak, enginar, fasulye.

Meyveler: Nar (13), üzüm çeşitleri (8), zerdali (2), nektarin.

Tarım Dairesi’nin denetimlerinde ürünlerinde yüksek limitte ilaç kalıntısı saptanan ithal ürünlerin listesi:

Meyveler: Elma çeşitleri (Gala, Starking, Golden, Arapkızı, Granny Smith) (22), şeftali (7), üzüm (siyah, parmak, sultani) (5), deveci armut (4), cennet meyvesi (hurması) (3), kayısı (3), kiraz (2), nektarin (2), nar,

Sebzeler: Biber çeşitleri (kapya biber, yeşil biber, yeşil acı biber, kırmızı acı biber, Şili yeşil biber, Şili kırmızı biber, cin biber) (10), domates çeşitleri (6), havuç (2), salatalık, lolorosso, fındık, kuru incir, İran üzümü (kuru), pul biber.